I. Dẫn nhập
Bài toán đồng bộ, một dạng của bài toán kinh tế, trong thực tế luôn xảy ra, nó không cá biệt. Tuy nhiên các nhà quản trị thường né nó. bởi vì cái gì khó thì không dại đụng vào, và với tư tưởng tính toán ước lượng một cách hòm hòm lâu nay vẫn giải quyết được???
Bạn muốn xây dựng hệ thống định mức LĐ, Định biên nhân sự, khoán sản phẩm?
Đừng bỏ qua khóa học "Xây dựng định mức, định biên" của Innovative HR Training
Đăng ký ngayNhưng trong các giải pháp phần mềm ERP dành cho các doanh nghiệp hoạt động sản xuất thì vấn đề này là vấn đề khá quan trọng, bạn không thể né nó. Vậy trong các giải pháp ERP vấn đề này các nhà phân tích thiết kế hệ thống giải quyết nó như thế nào?
Tôi sẽ đưa một bài toán đồng bộ dạng tổng quát và rất thực tế để minh họa vấn đề!
II. Bài toán đồng bộ tổng quát.
Một nhà máy có Cm công đoạn sản xuất được mã hóa từ C1, C2…Cm; trong mỗi công đoạn tồn tại một vài khâu sản xuất, khâu được xem như là tế bào nhỏ nhất trong cấu trúc hệ thống của quy trình sản xuất và như vậy trong toàn hệ thống sản xuất có Kn khâu (k1, k2, k3…kn-1, kn). Giả sử khách hàng có yêu cầu đặt 1.000 sản phẩm A, A có cấu trúc là những chi tiết a1, a2, a3, a4, a5, a6 … lắp ghép lại với nhau. Dĩ nhiên tồn tại việc chi tiết đồng dạng trong sản phẩm theo mô hình (1).
Hình 1
Đồng thời tương ứng với loại vật tư đưa vào sản xuất cho A, tại các khâu sẽ có các hao hụt biết trước tương ứng ∝i. Với bài toán đồng bộ dạng tổng quát này thì một chi tiết (ai) có thể bỏ qua một vài khâu nào đó trong quy trình công nghệ sản xuất là chuyện bình thường và quy trình có thể có vòng lặp ở một vài khâu hay vài công đoạn sản xuất.
III. Vấn đề đặt ra – thực tiễn.
Hãy tính số lượng S(ai) chi tiết (ai) cần phải sản xuất tại khâu (Ki) nào đó sao cho đảm bảo, khi trải qua các khâu sản xuất tiếp theo Ki+1…Kn số lượng S(ai) tại khâu cuối cùng đủ lắp ráp đồng bộ 1.000 sản phẩm A (không gây hiện tượng thừa, thiếu chi tiết trong lắp ráp)?
Quay lại thực tế, lấy cụ thể trong ngành chế biến gỗ để các bạn dễ hình dung:
A: Ghế gỗ (với các chi tiết theo như hình) số lượng đặt hàng 1.000 cái.
Hình 2
Trong quy trình công nghệ SX người ta sẽ thực hiện:
- Dùng những phôi gỗ nhỏ, tiến hành ghép gỗ thành tấm.
- Rong tấm ra thành phôi chi tiết.
- Tiến hành các gia công/ cắt gọt… trên từng chi tiết sao cho phù hợp với kích thước, cấu trúc, kiểu dáng… và để sau đó lắp ghép.
Ví dụ: Chi tiết thanh tựa lưng ghế có 5 thanh đồng dạng (a2), như vậy để lắp vào 1.000 ghế thì đầu cuối cùng phải có 5.000 thanh đạt yêu cầu.
Như vậy chúng ta cần ghép gỗ và rong ra bao nhiêu phôi tại khâu đầu tiên (K1), khâu thứ 2 (K2)… khâu thứ Ki..?
Đây là vấn đề rất hệ trọng, vấn đề vấp phải của bài toán đồng bộ là các tiết phải đảm bảo cho lắp ráp. Câu chuyện thực tế này, nếu các bạn đã từng làm việc trong các nhà máy chế biến gỗ thì vấn nạn “rớt hàng” hay kho chứa các chi tiết thừa, sản phẩm không đồng bộ trong các doanh nghiệp ngành gỗ trở thành “kho chứa lãng phí” rất lớn. Đây là một trong 3 lỗ hỏng làm cho một tập đoàn chế biến gỗ được xem là lớn nhất ở Miền Nam đã phải lao đao và không giữ được mình.
Ngoài ra nếu không tính được S(ai) tại một khâu bất kỳ nào đó một cách tự động theo một hàm giải thuật thì việc tính toán nhu cầu các nguồn lực tại từng khâu, từng công đoạn trong ERP là không thể nào thực hiện được!
Chúng tôi hy vọng, với bài toán đồng bộ thực tế và tổng quát này sẽ đánh thức các bạn trong vấn đề dùng kiến thức/lý thuyết học được để ứng dụng hữu hiệu vào thực tiễn. Thật ra nhiều người nói rằng học nhiều nhưng chẳng áp dụng được bao nhiêu, thật phí công sức và thời gian học nhưng đụng vào thực tế thì chúng ta lại không sẳn sàng tư duy cho nó!
Chuyên gia kinh tế